Thạch thảo bên bờ suối & thạch thảo giữa sa mạc
Jnewsvn.com – Nhắc tới hoa thạch thảo, chắc không ít người nhớ tới câu hát: “Ta ngắt đi một cụm hoa thạch thảo” trong bài ‘Mùa Thu chết’ do NS Phạm Duy phổ nhạc bài ‘Lời vĩnh biệt’, Bùi Giáng (1926-1998) dịch từ nguyên tác ‘L’Adieu’ của thi sĩ người Pháp Guillaume Apollinaire (1880-1918).
Bài thơ viết từ năm 1913, tưởng niệm một hồng nhan bạc mệnh – nàng Léopoldine (1824-1843), trưởng nữ của văn hào Victor Hugo – qua đời vì đắm tàu trên sông Seine. Từ đó, mỗi năm thi sĩ đều mang hoa thạch thảo đặt lên mộ nàng. Nguyên văn bài thơ L’Adieu:
“J’ai cueilli ce brin de bruyère/ L’automne est morte souviens-t’en/ Nous ne nous verrons plus sur terre/ Odeur du temps brin de bruyère/ Et souvients-toi que je t’attends”
“Ta đã hái nhành lá cây thạch thảo/ Em nhớ cho, mùa thu đã chết rồi/ Chúng ta sẽ không tao phùng được nữa/ Mộng trùng lai không có ở trên đời/ Hương thời gian mùi thạch thảo bốc hơi/ Và nhớ nhé ta đợi chờ em đó” (‘Lời vĩnh biệt’; Bùi Giáng dịch)
Được NS Phạm Duy phổ nhạc, bài ‘Mùa thu chết’ đi vào lòng nhiều thế hệ người Việt yêu thơ nhạc: “Ta ngắt đi một cụm hoa thạch thảo/ Em nhớ cho, mùa Thu đã chết rồi! Mùa Thu đã chết, em nhớ cho/ Mùa Thu đã chết, em nhớ cho/ Mùa Thu đã chết, đã chết rồi. Em nhớ cho…”
Đọc thơ rồi nghe nhạc, cảm tưởng chàng thi sĩ si tình, hoài niệm người yêu mới mất, ai dè chàng viết cho một… lão tiền bối mất trước khi chàng ra đời đến 70 năm. Thi nhân có khác!
Trong Kinh Thánh, cụ Phan Khôi dùng chữ “thạch thảo trong sa mạc” diễn tả loài thảo mộc sống chen giữa đá sỏi sa mạc, thừa nắng, thiếu nước, khô khan, cằn cỗi… Thật khác với loài thạch thảo nhà thơ Bùi Giáng dịch từ loài hoa Bruyère.
“Đức Giê-hô-va phán như vầy: Đáng rủa thay là kẻ nhờ cậy loài người, lấy loài xác thịt làm cánh tay, lòng lìa khỏi Đức Giê-hô-va. Nó sẽ như thạch thảo trong sa mạc, không thấy phước đến, nhưng ở trong nơi đồng vắng khô khan, trên đất mặn không dân ở. Đáng chúc phước thay là kẻ nhờ cậy Đức Giê-hô-va, và lấy Đức Giê-hô-va làm sự trông cậy mình. Nó cũng như cây trồng nơi bờ suối, đâm rễ theo dòng nước chảy; ngộ khi trời nắng, chẳng hề sợ hãi, mà lá cứ xanh tươi. Gặp năm hạn hán cũng chẳng lo gì, mà cứ ra trái không dứt” (Giê-rê-mi 17:5-8)
Tiên tri Giê-rê-mi cũng đã phân biệt: ‘thạch thảo trong sa mạc’ và ‘thạch thảo bên bờ suối’ – tượng trưng cho 2 nhóm người: Người cậy sức mình chịu khó khăn, vất vả trăm bề, trở ngại vây quanh. Người biết sức mình có hạn, nương cậy sức Chúa sẽ thuận lợi trăm bề, “như cây trồng nơi bờ suối, đâm rễ theo dòng nước chảy, ngộ khi trời nắng chẳng hề sợ hãi, mà lá cứ xanh tươi, gặp năm hạn hán cũng chẳng lo gì mà cứ ra trái không dứt” (Giê-rê-mi 17:7-8).
Người sống trong nhà Chúa đã, đang và sẽ tiếp tục hưởng phước; người chạy khỏi vòng tay Chúa, nhà của Chúa… chắc chắn không thiếu hoạn nạn. Nhưng tình yêu bao la của Chúa không bao giờ rời khỏi con cái Ngài. Chúa luôn mở vòng tay kêu gọi “Lãng tử hồi đầu” ăn năn, trở lại cùng Chúa sẽ được chấp nhận, tha thứ…
Châu Sa
(VietChristian; Ảnh: LioFlowers, Hoa tươi VN, Hạt giống tí hon)